مهمترین مشکلات اقتصادی کشور و راه‌های برون رفت از آن

ارائه برنامه برای اقتصاد کشور، یکی از مهم‌ترین نکاتی است که کاندیداهای ریاست جمهوری برای انتخابات دور یازدهم و فاصله شعار و عمل آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌سازد

ارائه برنامه برای اقتصاد کشور، یکی از مهم‌ترین نکاتی است که کاندیداهای ریاست جمهوری برای انتخابات دور یازدهم و فاصله شعار و عمل آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌سازد؛ موضوعی که با توجه به آنچه در سال ۹۱ رخ داد و همچنین با توجه به نام‌گذاری سال جدید، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. در این باره، محسن رضایی به تازگی برخی دیدگاه‌ها و برنامه‌ها کلان اقتصادی خود با مردم در میان گذاشته است. ایشان تا زمان انتخابات،بر اساس یک برنامه ریزی منسجم،ضمن طرح مشکلات،برنامه های خود را ارائه خواهد کرد که بخش هایی از این دیدگاه ها جهت آشنایی معرفی می شود.

به گزارش «تابناک»، یکی از مهمترین موضوعاتی که در سال گذشته هم در محافل عمومی و هم در محافل تخصصی مورد بحث بود، موضوع اقتصاد کشور بود؛ موضوعی که با توجه به ورود به سال جدید و انتخابات یازدهم ریاست جمهوری کشور، از حساسیت بیشتری نیز برخوردار شده است.

از همین روی است که یکی از اولویت‌های دولت بعد، لزوما داشتن برنامه‌ای منسجم و مشخص برای هدایت اقتصاد کشور در شرایط حساس کنونی است و با توجه به آنکه سال جدید از سوی مقام معظم رهبری، سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی نام‌گذاری شده است، ضرورت توجه به بخش اقتصاد و آسیب‌شناسی آن و ارائه برنامه، یکی از مهمترین نکات درباره رویکردهای دولت بعد و کاندیداهای انتخابات پیش روی است.

در همین باره محسن رضایی ـ که حضور خود را در انتخابات ریاست جمهوری رسما اعلام کرده ـ در سخنانی که به تازگی در جمع مردم داشته است، برخی از مهمترین مشکلات اقتصادی کنونی کشور را برشمرده و در همین رابطه، برخی از پیشنهادهای کلان خود را برای بهبود و تحول در سیستم اقتصادی کشور متناسب با اوضاع کنونی ارائه کرده است.

حرکت از اقتصاد دولتی به سمت اقتصاد مردمی

محسن رضایی چندی پیش گفته بود که اقتصاد و مدیریت اقتصادی، نیازمند تفکر و کار‌شناسی است و اظهار داشته بود که مسأله اقتصاد با خواندن دو کتاب و سر دادن شعار حل نمی‌شود، چرا که اقتصاد فرا‌تر از این حرف‌هاست.

وی در این باره، حرکت از اقتصاد دولتی به سمت اقتصاد مردمی را یک ضرورت دانسته و با اشاره به سابقه تاریخی این امر در دوران دفاع مقدس و پس از آن در سپاه پاسداران خاطرنشان کرده بود: باید مردم را وارد اقتصاد کرد و نیروهای دولتی‌‌ از مسأله اقتصاد خارج شوند.

از دید وی دولتی بودن اقتصاد ایران دلیل ضعف اقتصاد است و‌ تا هنگامی ‌که اقتصاد ما از دولتی بودن خارج نشود، نمی‌‌توانیم پیشرفت داشته باشیم.

اقتصاد مردمی از نگاه دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، آغاز به‌کارگیری پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های هر منطقه از‌‌ همان نقطه است و این روش باید به گونه‌ای باشد که مردم هر منطقه تأثیر استفاده از منابع ارزشمند را بدانند.

وی تک‌روی دولتی را عامل اثر‌گذار در مشکلات اقتصادی می‌داند و بر این باور است: در وضعیت نامطلوب اقتصادی باید کار ‌جمعی شود و از همه ظرفیت‌های موجود در کشور اعم از کار‌شناسان، علما و فرهیختگان استفاده شود.

بیکاری عزت جوانان را می‌شکند

محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، معضل بیکاری در کشور را از دیگر معضلات مهم اقتصادی می‌داند و تأکید می‌کند: هیچ‌گاه در ‌سی و چهار سال گذشته انقلاب، بیکاری جوانان تحصیلکرده و متخصص به این‌ اندازه نرسیده بود.

وی با اشاره به آفات اجتماعی و اقتصادی بیکاری اذعان دارد: بیکاری عزت جوانان را می‌شکند و جوان را خسته می‌کند. مسأله بیکاری بسیار مهم و حساس بوده و نمی‌توان گفت بیکاری نیست و نمی‌توان به آسانی از آن گذشت و باید برای آن راهکار مناسبی در نظر گرفت.

رضایی پیکار برای مبارزه با بیکاری و فقر را به اندازه مبارزه و جهاد برای خروج دشمن از وطن مهم ارزیابی ‌و تصریح می‌کند که‌ در دوران دفاع مقدس باید تجاوزگران را از مزر و بوم ایران خارج می‌کردیم. آن زمان حماسه نظامی خلق کرده و امروز نیز باید حماسه اقتصادی خلق کرده و فقر و بیکاری را بیرون کنیم.

از دید وی خارج کردن فقر و بیکاری باید از ‌درون منازل و دانشگاه‌ها و شهر‌ها آغاز شود و برای این کار، تنها نیازمند برنامه‌ریزی کار‌شناسی محور و بر پایه توجیهات اقتصادی و علمی هستیم.

تحول در سیستم اداری و تمرکز زدایی از قدرت

محسن رضایی با اشاره به آفات کنونی سیستم اداری و قدرت متمرکزی که از سمت مرکز برای همه تصمیم گیری می‌کند، لزوم تمرکز زدایی از قدرت و تحول سیستم اداری کشور را مورد تأکید قرار می‌دهد.

وی ضعف در سیستم اداری را ناشی از انتصاب‌ها‌ی نامتناسب با تخصص می‌داند و بر این باور است: هر‌ کس باید سر ‌جای خود متناسب با تخصص و تبحر به‌ کار گرفته شود و تمام توانمندی‌های ملت ایران در همه عرصه‌ها باید بسیج شوند.

رضایی همچنین در کنار تخصص، تحول سیستم اداری را به شکل اصولی و از پایه مد نظر دارد و می‌گوید: سیستم اداری کشور ساخته و پرداخته رضا شاه بوده و تا پیش از رضاشاه همه ایران ‌فدرال اداره می‌شد و این سیستم به صورت پادگانی به نام نظام بروکراسی اداری درست شده است. در این نظام همه اختیارات از استان‌ها گرفته شده و زیر نظر مدیرکل قرار گرفته است؛ مدیرکلی که باید برای بسیاری از افراد تصمیم‌گیری کند.

از دید دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، شیوه اساسی که اکنون باید مد نظر واقع شود، تحول سیستم اداری به سمتی است که هم اقتصاد مقاومتی و هم اقتصاد مردمی را در خود شامل شود، و ایجاد ایالات‌ برای تمرکز زدایی از قدرت و واگذاری اختیارات تصمیم گیری به مناطق لازمه این تحول و مردمی و مقاومتی کردن اقتصاد است.

رضایی اذعان دارد که‌ مدیریت کشور باید اصلاح شود و اصلاح مدیریت به معنای عوض کردن تیم مدیریتی نیست. ایجاد ایالات در کشور برای این است که اختیارات اقتصادی را به استان‌ها واگذار کنیم تا در این زمینه برای اقتصاد خود تصمیم‌گیری کنند.

گرانی و کاهش یک سوم ارزش پول کشور

محسن رضایی دغدغه دیگر اقتصاد را معضل گرانی و تورمی می‌داند که اکنون بیش از همه مسائل ارکان نظام اقتصادی کشور را دچار آسیب کرده و شکننده ساخته است.

وی صراحتا گفته است: ۴۵ هزار تومان یارانه امروز با این تورم و گرانی‌ها به پانزده هزار تومان یک سال پیش کم ارزش شده است. وی چندی پیش در جمع مردم گناوه بیان کرده بود که‌ مردم با این گرانی‌ها فقط برای گشت و گذار به بازار می‌آیند.

محسن رضایی یکی از مهمترین دلایل بروز تورم و گرانی را در کشور نبود برنامه ریزی در دولت می‌داند و می‌گوید: بیکاری و گرانی نیاز به اندیشه و تدبیر دارد و ‌حل کردنی است و اگر این فکر و تدبیر نباشد، مصیبت شکل می‌گیرد؛ بنابراین، باید دولت‌ها و ملت‌ها ‌پیش بینی کنند و برنامه‌ای برای مشکلات خود پیش از بروز مشکل داشته باشند.

وی اشاره کرد‌ ‌که‌ اگر دولت تولید را افزایش می‌داد، امروز گرانی در بازار صورت نمی‌گرفت و کالای ما صادر و در عوض ارز وارد کشور می‌شد.

از دید محسن رضایی برای برطرف کردن مشکلات گرانی و بیکاری به کار‌شناس، تفکر، تدبیر، منابع و جغرافیا نیاز است‌ و همه این عوامل در کشور وجود دارد، ولی مشکل اصلی، نبود مدیریت در کشور است.

فرار از اقتصاد تک محصولی و استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، اقتصاد تک محصولی و وابسته به نفت و عدم استفاده از همه طرفیت‌های کشور را یکی از بزرگترین چالش‌های امروز کشور می‌داند.

وی ضرورت استفاده از همه ظرفیت کشور را مورد تأکید قرار داده و می‌گوید: کشور دارای ظرفیت‌های بسیاری است که با برنامه‌ریزی دقیق می‌توان نه تنها باعث پویایی اقتصاد شد، بلکه می‌توان تمام تهدیداتی را که علیه نظام جمهوری اسلامی ایران می‌شود، خنثی کرد.

رضایی اذعان دارد: تک محصولی بودن اقتصاد، مهمترین دلیل بروز مشکلات اقتصادی در کشور است. وی تنها ستون ساختمان اقتصاد کنونی ایران را ‌نفت می‌داند و بر این باور است که نفت به تنهایی توانایی تحمل بار عظیم مشکلات را ندارد. اگر قصد درست کردن اقتصاد را داریم، باید آن را از ریشه درست کنیم. در اقتصاد ده پایه وجود دارد که یکی از پایه‌های آن نفت است و ما هم باید وابستگی به نفت را کم کرده و در حد یک پایه از آن استفاده کنیم.

رضایی ریشه دیگر مشکلات بزرگ اقتصاد را نیز در این موضوع می‌داند و معتقد است که موج بیکاری و ‌گرانی در کنار ‌هم پدید آمده و‌ اقتصاد تک محصولی به آسانی مورد هجمه قرار می‌گیرد، چرا که اقتصاد نفتی آسیب‌پذیر است.

امید به آینده؛ پیشرفت در ایران پیشینه‌ای سه هزار ساله دارد

از دید دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، هم‌‌اکنون کشور و وضعیت اقتصادی در مسیری قرار گرفته است که برخی نا‌امیدی را در آن تزریق می‌کنند و امیدی به آینده ندارند. برخی نیز در این میان امید دارند و می‌گویند، می‌توان از این پیچ بگذریم، اما این سخنانشان در حد شعار بوده و طرح و برنامه‌ای برای حل مشکلات ندارند و ارائه نمی‌دهند.

محسن رضایی در میانه دو طیف به دنبال امیدی در آینده با راهکارهای عملیاتی است. رضایی معتقد است شعاری که تبدیل به عمل نشود، سبب فرصت‌سوزی در جامعه می‌شود؛ بنابراین، باید برای حل مشکلات، طرح و برنامه‌ای جامع و اصولی ارائه و اجرایی کرد. چرا ملت ایران باید‌ ناامید شوند، چه کسی گفته است که مشکل بیکاری و گرانی ‌حل شدنی نیست؟

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با یادآوری تمدن، پیشینه و وضعیت اقتصادی ایران در گذشته، توانایی ایران را در پیشرفت اقتصادی امیدوار کننده می‌داند و تصریح می‌کند: در سیصد سال گذشته، طی دوره‌های قاجار و پهلوی بسیاری از زمین‌های ایران از بین رفت و به همین دلیل، اقتصاد و ثروت ایران تضعیف شد و تا به امروز می‌بینیم که این امر همچنان به جایگاهی که باید، نرسیده است.

وی با یادآوری پیشینه علم در ایران و وجود دانشگاه جندی شاپور در سه هزار سال پیش، ایران و ایرانیان را مستعد هر گونه پیشرفت می‌داند.

 مهمترین مشکلات اقتصادی کشور و راه‌های برون رفت از آن

افزودن دیدگاه جدید